Mục lục
Tìm hiểu chung
1. Tác giả Xuân Quỳnh
– Tên: Xuân Quỳnh sinh năm 1942 mất vào năm 1988
– Quê quán: Hà Tây, nay thuộc tại Hà Nội
– Quá trình hoạt động văn học và với kháng chiến
+ Xuân Quỳnh đã xuất thân trong một gia đình công chức, mồ côi mẹ từ nhỏ, Xuân Quỳnh ở với bà nội.
+ Xuân Quỳnh đã từng là một diễn viên múa của Đoàn văn công nhân dân Trung ương và là một biên tập viên với Nhà xuất bản Tác phẩm mới, Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khóa III.
+ Xuân Quỳnh là một trong số những người mà nhà thơ tiêu biểu nhất của thế hệ nhà thơ trẻ và đã trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
+ Năm 2007, Xuân Quỳnh đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
– Tác phẩm chính: Tơ tằm – Chồi biếc (in chung), Hoa dọc chiến hào và Gió Lào cát trắng, Lời ru trên mặt đất, Tự hát, Hoa cỏ may, Bầu trời trong quả trứng và truyện thơ Truyện Lưu Nguyễn.
– Phong cách nghệ thuật:
Thơ Xuân Quỳnh là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ có rất nhiều trắc ẩn, vừa hồn nhiên, tươi tắn lại vừa chân thành và đằn thắm và luôn da diết trong khát vọng hạnh phúc bình dị đời thường
2. Tác phẩm Sóng
Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác:
– “Sóng” đã được sáng tác vào năm 1967 trong chuyến đi thực tê ở vùng biển Diêm Điền (Thái Bình), là một bài thơ rất đặc sắc viết về tình yêu và rất tiêu biểu cho phong các– Bài thơ được in trong tập : “Hoa dọc chiến hào”.
– Thể thơ: 5 chữ
– Phương thức được biểu đạt: Biểu cảm
– Tóm tắt: đối với văn bản truyện…
3. Bố cục của tác phẩm
– Phần 1 (2 khổ thơ đầu): Nhận thức được về tình yêu qua hình tượng sóng.
– Phần 2 (2 khổ tiếp theo): Suy nghĩ còn trăn trở về cội nguồn và quy luật của tình yêu.
– Phần 3 (3 khổ thơ tiếp theo): Nỗi nhớ với lòng thủy chung son sắt của người con gái trong tình yêu.
– Phần 4 (còn lại): Khát vọng về tình yêu vĩnh cửu, và bất diệt.
– Ý nghĩa nhan đề : “Sóng” là hình ảnh ẩn dụ của tâm trạng người con gái đang yêu và là sự hóa thân với phân thân của nhân vật trữ tình.
– “Sóng” và “em” và “em” và “sóng”. Hai hình tượng tuy hai mà một, những có lúc tách đôi ra để soi chiếu cho nhau và cũng có lúc lại hòa nhập vào nhau để tạo ra sự cộng hưởng.
Tổng quan nội dung
Giá trị nội dung
Qua hình tượng sóng với trên cơ sở khám phá sự tương đồng và hòa hợp giữa sóng và em thì bài thơ đã diễn tả được tình yêu của người phụ nữ thiết tha và nồng nàn rất chung thủy và muốn vượt lên thử thách của thời gian và sự hữu hạn của đời người. Từ đó cho chúng ta thấy được tình yêu là một thứ tình cảm cao đẹp và còn là một niềm hạnh phúc lớn lao của con người.
Giá trị nghệ thuật
– Hình tượng sóng đôi đã giúp nhà thơ diễn tả được những cảm xúc khó nói trong tình yêu.
– Thể thơ năm chữ với cách ngắt nhịp rất linh hoạt phù hợp trong việc diễn tả các cung bậc với sắc thái cảm xúc khác nhau.
– Ngôn ngữ gần gũi và trong sáng, dung dị và rất tinh tế.
Luyện tập giải các câu hỏi trong SGK
Câu 1: (trang 156 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)
– Âm điệu và nhịp điệu của bài thơ xao xuyến, rộn ràng và được tạo bởi các yếu tố:
+ Câu thơ ngắn và đều (5 chữ)
+ Nhịp thơ thường thuận và đã gợi dư âm sóng biển: nhịp (2/3), (1/ 4)
+ Vần thơ: vần chân và vần cách, gợi hình ảnh các lớp sóng đuổi nhau.
Câu 3: (trang 156, 157 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)
– Sóng và em có quan hệ tương đồng và sóng ẩn dụ cho tâm hồn nhân vật là “em”.
+ Sóng và em lúc hòa hợpvà lúc thì tách rời.
+ Kết cấu đã song hành làm tăng hiệu quả của nhận thức và khám phá chủ thể trữ tình với tình yêu thủy chung, và bất diệt.
– Kết cấu bài thơ là đã kết cấu liền mạch của suy nghĩ và cảm xúc: cô gái đã nhìn ra biển cả và quan sát với suy ngẫm về tình yêu và với những biến chuyển rất tinh tế.
– Người phụ nữ đang yêu và đã tìm thấy được sự tương đồng giữa các trạng thái tâm hồn với những con sóng.
+ Sự đa dạng muôn màu sắc và trạng thái: dữ dội và dịu êm/ Ồn ào và lặng lẽ.
+ Không rõ cội nguồn và không thể định nghĩa với lý giải được.
+ Sự mãnh liệt và sâu sắc trong khát khao sống để yêu thương.
+ Sự chung thủy và gắn bó rất bền chặt.
→ Sóng và em đã cộng hưởng trọn vẹn trong suốt bài thơ, để hòa quyện vào nhau với sóng là biểu trưng cho khát vọng tình yêu của em.
Câu 4: (trang 157 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)
– Tâm hồn của người phu nữ là:
+ Một tâm hồn rất chân thành và sôi nổi với mạnh mẽ, hết mình trong tình yêu.
+ Tâm hồn ấy đã mạnh dạn thành thực tự bộc lộ nhưng vẫn đầy nữ tính và rất thủy chung.
+ Nhạy cảm với cái hữu hạn của cuộc đời nên đã khát khao một tình yêu vĩnh hằng.
Câu 2: (trang 156 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)
Những trạng thái đối nghịch và khát khao táo bạo của sóng.
+Sóng luôn tồn tại ở những trạng thái đối nghịch như là : dữ dội- dịu êm, ồn ào- lặng lẽ
+ Giống như trong tâm hồn của người con gái đang yêu lúc nào cũng biến động.
+ Cháy bỏng khát khao đã thấu hiểu trong tình yêu và chủ động đi tìm sự thấu hiểu đó.
“Sông không hiểu nổi mình.
Sóng tìm ra tận bể.”
– Sự tương đồng giữa tình yêu và biển cả: sóng mãi xô bờ và khát vọng tình yêu là muôn thủa.
Trước tình yêu thì thi sĩ đã đi tìm câu trả lời cho câu hỏi nói sóng bắt đầu và nơi nào ta yêu nhau nhưng đành bất lực.
– Nỗi nhớ của sóng: sóng nhớ bờ cồn cào da diết đến nỗi không ngủ được.
– Nỗi nhớ của lòng em như là: Cả trong mơ còn thức.
– Tình yêu chung thủy ấy dù đi ngược về xuôi vào Nam ra Bắc đi chăng nữa thì lòng em luôn hướng về anh và dù muôn vàn cách trở sóng luôn tới bờ, lòng em cũng như thế.
– Nỗi niềm tiếc nuối trong thời gian ngắn ngủi: cuộc đời dài thế vớ năm tháng vẫn qua,….
– Khát vọng về một tình yêu vĩnh cửu để được tan hết mình vào trong tình yêu như những con sóng nhỏ ngàn năm còn vỗ bờ.
THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT
CHI TIẾT: Tóm tắt nội dung bài thơ sóng của xuân quỳnh
