Trong chương 1 chương trình hóa học 12, học sinh sẽ được học tổng quan về este. Tuy nhiên, rất nhiều bạn đang cảm thấy hoang mang và chưa nắm vững về hợp chất này. Hãy cùng nền tảng giáo dục trực tuyến hàng đầu việt nam hocmai.vn tìm hiểu:
Mục lục
1. Este là gì?
“Este là một hợp chất hóa học được sinh ra từ một acid (hữu cơ hoặc vô cơ), trong đó, ít nhất một nhóm LIPOH (hydroxyl) được thay bằng nhóm alkyl (kiềm). Thông thường, este được cấu tạo từ acid carboxylic và alcohol. Glyceride, este acid béo của glycerol, là loại este rất quan trọng trong sinh học. Glyceride cũng là một loại lipid phổ biến và có mặt trong chất béo động vật và dầu thực vật. Este có trọng lượng phân tử thấp và thường được sử dụng làm nước hoa. Ngoài ra, este cũng được tìm thấy trong các loại tinh dầu và pheromone. Phosphoester tạo nên mạch khung của phân tử DNA. Các este nitrat, chẳng hạn như nitroglycerin, là thành phần của thuốc nổ. Polyester lại là những chất dẻo quan trọng; trong polyester, các đơn phân được liên kết bởi các gốc este. Este thường có mùi thơm và được coi là dung môi tốt cho rất nhiều các chất dẻo, chất hóa dẻo, nhựa cây và sơn mài. Đây cũng đồng thời là một trong chất bôi trơn tổng hợp lớn nhất trên thị trường.” (Theo Wikipedia – https://vi.wikipedia.org/wiki/Este)
2. Phân loại các loại Este
Hợp chất este được chia làm 4 loại chính:
- Este của axit đơn chức và alcohol đơn chức.
- Este của axit đa chức và alcohol đơn chức. Loại này có thể chia thành 2 loại nhỏ là este trung hòa và este axit.
- Este của axit đơn chức và alcohol đa chức.
- Este của acid đa chức và alcohol đa chức (loại này ít gặp nhất trong chương trình học 12).
3. Tính chất hóa học và tính chất vật lý
a. Tính chất hóa học
Các este có các tính chất chung sau:
- Thủy phân trong môi trường axít (phản ứng thuận nghịch):
RCOOR′ + H2O (H+) ↔ RCOOH + R′OH - Thủy phân trong môi trường kiềm hay còn gọi là phản ứng xà phòng hóa:
RCOOR’ + NaOH → RCOONa + R’OH
- Ngoài ra một số este có tính chất hóa học riêng như:
-Este của acid formic: HCOOR có tính chất của một aldehyde (an – đê – hít).
-Este không no phản ứng cộng và trùng hợp như hydrocarbon không no. Ví dụ rõ nhất trong phản ứng điều chế thủy tinh hữu cơ:
nCH2=C(CH3)–COOCH3 → (CH2=C(CH3)–COOCH3) (plexiglass)
Đây là phản ứng trùng hợp khi có điều kiện về nhiệt độ và xúc tác thích hợp cùng áp suất cao.
-Este của phenol bị thủy phân trong môi trường kiềm không tạo ra rượu.
Ví dụ:
CH3COOC6H5 + 2 NaOH → CH3COONa + C6H5ONa + H2O
-Este của các rượu có liên kết pi khi bị thủy phân có thể tạo ra aldehyde hoặc keton. Ví dụ:
CH3COOCH=CH2 + H2O → CH3COOH + CH3CHO
b. Tính chất vật lý của este
Este của các loại rượu đơn chức và acid đơn chức (với số nguyên tử cacbon thấp) thường ở thể lỏng, khó tan trong nước, rất dễ bay hơi và có mùi hương dễ chịu của các loài hoa khác nhau.
Nhiệt độ sôi của este so với acid có cùng công thức phân tử thấp hơn rất nhiều vì không có liên kết hidro
Có thể nói, este là phần rất quan trọng trong kiến thức chất hữu cơ, để học tốt hóa học 12 buộc các bạn phải nắm rõ và hiểu về este. Nắm được nhu cầu về việc tổng hợp kiến thức hóa học THPT và ôn thi đánh giá năng lực, hocmai.vn cung cấp hệ thống bài học thống kê hóa 12 cho người mất gốc chia thành từng bài giảng khác nhau trọng tâm vào những vấn đề quan trọng. Mọi thông tin về các bài học hoặc đăng ký học.
Các bạn có thể tham khảo bài viết:
Tổng hợp kiến thức hóa vô cơ ôn thi tốt nghiệp THPT
Tổng hợp kiến thức hóa 12 ôn thi đại học
