Soạn bài Những đứa con trong gia đình (Nguyễn Thi)
Mục lục
Tác giả và tác phẩm
Tác giả Nguyễn Thi
– Nguyễn Thi sinh vào 1928 và mất 1968 với tên khai sinh là Nguyễn Hoàng Ca, quê ở Hải Hậu- Nam Định.
– Nguyễn Thi còn có những cây bút danh khác là Nguyễn Ngọc Tấn.
– Đặc điểm sáng tác: Nguyễn Thi đã gắn bó với nhân dân miền Nam và thực sự xứng đáng với danh hiệu là : Nhà văn của người dân Nam Bộ.
Tác phẩm
a. Xuất xứ:
Tác phẩm đã được viết ngay vào trong những ngày chiến đấu rất ác liệt khi tác giả đã công tác với tư cách là một nhà văn và là chiến sĩ ở Tạp Chí Văn nghệ Quân để giải phóng vào tháng 2 năm 1966 . Sau khi được in trong Truyện và kí của Nhà Xuất Bản Văn học Giải phóng năm 1978.
b. Tình huống truyện
Đây là một câu chuyện của gia đình anh đã giải phóng quân với tên Việt. Nhân vật này đã rơi vào một tình huống rất đặc biệt: trong một trận đánh thì đã bị thương nặng phải nằm lại giữa chiến trường. Anh đã nhiều lần ngất đi và tỉnh lại, tỉnh rồi lại ngất. Truyện đã được kể theo dòng nội tâm của nhân vật khi đã đứt (ngất đi) khi nối (tỉnh lại).
⇒ Tình huống truyện đã dẫn đến một cách trần thuật riêng của thiên truyện: Theo dòng ý thức của nhân vật.
Phân tích nội dung
a. Truyện của “Những đứa con trong gia đình” đã được trần thuật chủ yếu từ điểm nhìn của Việt
– Lối trần thuật này đã có hai tác dụng về mặt nghệ thuật:
+ Câu chuyện vừa được thuật lại và được kể cùng một lúc với tính cách thế giới nội tâm của nhân vật cũng đã được khắc họa.
+ Câu chuyện dù không có gì đặc sắc cũng đã trở nên mới mẻ và hấp dẫn vì được kể qua con mắt với tấm lòng và bằng ngôn ngữ và giọng điệu riêng của nhân vật.
+ Tác phẩm đã mang màu sắc trữ tình đậm đà, tự nhiên và sống động.
b. Tác phẩm đã kể chuyện của một gia đình nông dân ở Nam Bộ với hình tượng những con người truyền thống và rất yêu nước. Chính vì truyền thống này mà họ đã gắn bó với nhau.
⇒ Đó đều là những con người gan góc, dũng cảm và khao khát được chiến đấu để giết giặc. Họ không chỉ căm thù giặc sâu sắc mà còn giàu tình nghĩa rata thủy chung và son sắt với quê hương với cách mạng.
c. Phân tích nhân vật
Nhân vật Chiến:
– Chiến đã có những phẩm chất được kế thừa từ người mẹ như : gan góc và đảm đang.
– Có những tính cách đa dạng:
- Là một cô gái mới lớn nên tính cách đôi khi đang còn “rất trẻ con”.
- Là một người biết hiểu chuyện và biết nhường nhịn em và còn đảm đang.
– Những nét khác biệt so với người mẹ:
- Trẻ trung, thích làm duyên và làm dáng.
- Được cầm súng trực tiếp để đánh giặc để trả thù nhà và đã thực hiện được lời thề của mình: “Đã là thân con gái thì ra đi thì tao cũng chỉ có một câu: nếu giặc còn thì tao mất”.
⇒ Chiến vừa có những cá tính vừa phù hợp với lứa tuổi và giới tính. Chiến là một nhân vật được hồi tưởng qua Việt nhưng đã gây ra được ấn tượng rất là sâu sắc .
Nhân vật Việt:
– Có những nét riêng của cậu con trai mới lớn và cá tính đang còn là trẻ con còn ngây thơ và rất hiếu động: hay tranh giành phần hơn với chị và thích đi câu cá với bắn chim…
- Đêm trước những ngày lên đường: Việt rất là vô tư “lăn kềnh ra ván cười khì khì”, vừa nghe vừa “chụp con đom đóm để úp trong lòng tay”, rồi ngủ quên lúc nào cũng không biết.
- Cách thương chị của Việt cũng rất là trẻ con “giấu chị như giấu của riêng”
- Bị thương đã nằm lại chiến trường: sợ ma cụt đầu, khi gặp lại anh em thì như thằng Út ở nhà “khóc đó rồi cười đó”.
– Vừa là một chiến sĩ dũng cảm và kiên cường:
- Còn bé: dám xông thẳng vào để đá thằng giặc giết hại gia đình mình.
- Lớn lên: nhất quyết đòi đi tòng quân để trả thù cho ba má mình.
- Khi xông trận: chiến đã đấu dũng cảm và dùng pháo để tiêu diệt được một xe bọc thép của giặc.
- Khi bị trọng thương: Việt vẫn luôn trong tư thế quyết chiến tiêu diệt giặc: “Tao sẽ chờ mày! Trên trời có mày thì ở dưới đất có mày còn cả khu rừng này thì chỉ có mình tao. Mày có bắn được tao thì tao cũng bắn được mày như vậy. Nghe thấy tiếng súng nổ, còn súng nổ còn các anh tao sẽ chạy tới đâm mày!…”
⇒ Việt là một người thành công trong cách xây dựng của nhân vật của Nguyễn Thi. Tuy còn hồn nhiên và còn bé nhỏ trước chị nhưng trước kẻ thù Việt lại vụt lớn và rất chững chạc trong tư thế của một người chiến sĩ.
⇒ Chiến và Việt là như là một khúc sông sau khi nên đã đi xa hơn trong cả dòng sông truyền thống.
d. Chất sử thi của thiên truyện
– Chất sử thi của thiên truyện đã được thể hiện qua những cuốn sổ của gia đình với truyền thống yêu ước và căm thù với giặc rất là thủy chung son sắt với quê hương.
– Cuốn sổ là lịch sử cảu gia đình và còn la lịch sử của một đất nước trong cuộc chiến chống Mĩ.
– Số phận của những đứa con và trong những thành viên trong gia đình cũng là số phận của người nhân dân ở miền Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ rất khốc liệt.
– Truyện của một gia đình dài như một dòng sông còn nối tiếp nữa. “Trăm dòng sông đổ vào một biển,…ra ngoài cả nước ta…”.
⇒ Truyện kể về một gia đình nhưng ta lại cảm nhận được như cả một Tổ quốc đang hào hùng để chiến đấu bằng sức mạnh sinh ra từ những đau thương.
– Mỗi một nhân vật trong truyện đều rất tiêu biểu cho truyền thống và đều gánh vác trên vai một trách nhiệm với gia đình và với Tổ quốc trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại.
e. Đoạn văn cảm động nhất chính là đoạn văn tả cảnh của hai chị em Chiến và Việt khiêng bàn thờ sang gửi nhà chú Năm: “Chị Chiến đã ra đứng giữa sân … nhấc bổng một bên đầu bàn thờ của ba má lên…”
– Không khí với tâm linh sâu thẳm và rất thiêng liêng, đã biến Việt trở thành người lớn. Lần đầu tiên Việt đã thấy rõ lòng mình (thương chị lạ và mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy vì nó đang đè nặng trên vai).
- Hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng, nhưng đã thể hiện được sự trưởng thành của hai chị em có thể gánh vác công việc m của gia đình và đã viết tiếp được khúc sông của mình trong dòng sông truyền thống gia đình.
⇒ Thế hệ sau cứng cáp và đã trưởng thành và có thể đi xa hơn nữa.
Ôn luyện kiến thức thông qua các câu hỏi trong SGK
Câu 1 (trang 64 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)
Đoạn văn đã diễn tả cuộc đối thoại giữa Chiến và Việt với đêm trước ngày lên đường là một đoạn văn rất là đặc sắc đã thể hiện rất sinh động với tính cách và cá tính của các nhân vật.
– Cũng rất thương má và đã mang nặng mối nặng thù của má.
– Mỗi nhân vật lại mang những nét tính cách rất khác nhau.
– Sự khác biệt đó đã được quy định bởi bởi giới tính, tâm lí và vị trí vai trò của mỗi thành viên trong một gia đình.
THAM KHẢO THÊM NỘI DUNG BÀI VIẾT
CHI TIẾT: Tóm tắt nội dung bài những đứa con trong gia đình
CHI TIẾT: Các tác phẩm văn học 12 thi THPT
CHI TIẾT: Soạn văn bài rừng xà nu
