Mục lục
Tìm hiểu chung
Tác giả Nguyễn Minh Châu
Nguyễn Minh Châu sinh vào năm 1930 mất 1989 và được sinh ra tại Nghệ An.
– Là một nhà văn kháng chiến và có những sáng tác trong cả hai cuộc chiến chống Pháp và Mỹ.
– Những tác phẩm rất nổi tiếng như: Cửa sông, Dấu chân người lính, Miền cháy và Bến quê,…
Tổng quan tác phẩm
– Bố cục: 2 phần
+ Phần 1 (từ đầu … “chiếc thuyền lới vó đã biết mất“): Hai đã phát hiện ra rất quan trọng của Phùng nhân vật nhiếp ảnh gia.
+ Phần 2 (phần còn lại): Câu chuyện đáng thương của người đàn bà làng chài.
Nội dung kiến thức
1. Phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh về vẻ đẹp của chiếc thuyền ngoài xa rất độc đáo và tinh tế trên biển:
+ Bức tranh bằng mực tàu, cảm tưởng như vừa khám phá ra một chân lí của sự hoàn thiện trong khoảnh khắc trong ngần của tâm hồn.
+ Đôi mắt người nghệ sĩ tinh tường với nhà nghề mới đã phát hiện ra được vẻ đẹp của mặt biển mờ sương.
+ Người nghệ sĩ đã cảm thấy được hạnh phúc khi được khám phá và sáng tạo với cảm nhận được cái đẹp tuyệt diệu.
+ Sự hài hòa và toàn vẹn, lãng mạn của cuộc đời khi cảm nhận được rằng tâm hồn đang được thanh lọc.
2. Phát hiện thứ hai đã chất chứa đầy nghịch lí
+ Bước ra từ trong chiếc thuyền ngư phủ đẹp như mơ đã ẩn hiện trong màn sương mờ ảo là một người đàn bà có vẻ bề ngoài trông xấu xí và đã mang vẻ mệt mỏi và cam chịu.
+ Một gã đàn ông với dáng vẻ thô kệch, trông có vẻ như rất dữ dằn và độc ác, xem việc hành hạ và đánh đập vợ như một cách để giải tỏa những uất ức và khổ đau.
→ Ẩn phía sau cái đẹp tưởng như “toàn bích và đã toàn thiện’ mà anh đã bắt gặp được lại là một sự việc rất thô bạo và vô lý như trò đùa quái ác của cuộc sống vậy.
– Khi tận mắt đã chứng kiến được cảnh của người đàn ông làng chài đã đánh vợ khiến nhân vật Phùng kinh ngạc… anh vứt ngay chiếc máy xuống đất.
3. Câu chuyện của người đàn bà đã kể ở tòa án huyện mang ý nghĩa
+ Câu chuyện đã thể hiện về mặt hiện thực đời sống, giúp những người như Phùng hay như là Đẩu cũng có thể hiểu được ngọn ngành và lý do của những hành động tưởng như vô lý, không thể chấp nhận được như vậy.
+ Người đàn bà ấy cũng có thể chấp nhận được sự chịu bị bạo hành như vậy chứ nhất quyết không chịu ly hôn.
+ Người đàn bà làng chài đã mang trong mình một tình yêu thương vô bờ bến với những đứa con ấy, người đàn bà ấy đã chắt lọc được hạnh phúc nhỏ nhoi giữa những nỗi đau khổ triền miên.
→ Góc nhìn của một người nghệ sĩ với cả cuộc đời và con người: Không thể nhìn nhận được một cách dễ dãi và giản đơn về những sự việc xảy ra trong cuộc sống.
4. Nhân vật người đàn bà vùng biển
* Ngoại hình thô kệch và rất xấu xí:
– Cuộc đời: thiếu may mắn và đã chịu nhiều lam lũ cực khổ.
– Tính cách: Luôn cam chịu và nhẫn nhục dù cho thường xuyên bị chồng bạo hành.
– Giàu lòng tự trọng: khi đã biết được rằng hành động vũ phu của người chồng bị người khách lạ và đứa con biết thì bà rất đau đớn và nhục nhã và xấu hổ vô cùng.
– Sống sâu sắc và đã thấu hiểu lẽ đời, hiểu chồng và thương con → Người phụ nữ vị tha và giàu đức hi sinh.
* Nhân vật người chồng
– Vốn dĩ là một anh con trai hiền lành và chịu thương chịu khó nhưng cuộc sống đã biến anh trờ thành một người vũ phu, ích kỉ và tàn bạo.
→ Người chồng vừa là nạn nhân cũng vừa là thủ phạm của những đau khổ và bất hạnh.
* Chị em Phác
+ Người chị: dù yếu ớt nhưng rất là can đảm, là điểm tựa cho mẹ, ngăn cản hành động dại dột của đứa em.
+ Phác: thương mẹ nhưng cũng chỉ biết nhìn sự độc ác và tàn nhẫn của cha, vì còn bé nên chưa hiểu nhiều về lẽ đời.
→ Hình ảnh của những đứa trẻ phải sống trong cuộc sống đầy bạo lực và phải chứng kiến sự tàn bạo, đánh đập hàng ngày.
* Nghệ sĩ Phùng
+ Người có tâm hồn tinh tế và đầy nhạy cảm.
+ Người lính vào sinh ra tử nên rất căm ghét áp bức, bất công, làm mọi thứ vì cái thiện và lẽ công bằng.
+ Thấu hiểu và đồng cảm với mọi vui buồn và cay đắng ở đời.
→ Người đã mang tâm hồn nghệ sĩ, sự thấu hiểu và giàu lòng trắc ẩn.
5. Cách xây dựng cốt truyện của Nguyễn Minh Châu trong tác phẩm có nét rất độc đáo
+ Tạo ra tình huống truyện đầy những bất ngờ: đằng sau với cảnh tượng huyền ảo ấy dường như mơ lại là một hình ảnh rất thô bạo của một gã đàn ông vũ phu. Điều đó đã khiến Phùng người nghệ sĩ rất nhạy cảm thấy lạ lùng và ngạc nhiên.
+ Sau đó, Phùng lại được chứng kiến với hình ảnh về những đứa con của người đàn bà làng chài đã phản ứng trước những hành động hung bạo của người cha đối với người mẹ với một tâm hồn cảu anh nghệ sĩ đã có những thay đổi về cách nhìn nhận.
+ Qua cuộc trò chuyện ngắn với người đàn bà làng chài thì anh đã hiểu ra được sâu sắc hơn về nguyên nhân thực sự phía sau sự cam chịu của người đàn bà ấy.
– Ý nghĩa: Nguyễn Minh Châu đã xây dựng tình huống rất độc đáo ở đó đã bộc lộ hết mọi mối quan hệ và những khả năng về ứng xử thử thách phẩm chất, tính cách, đã tạo ra những thay đổi bước ngoặt trong hệ tư tưởng với tình cảm.
Tình huống truyện đã mang ý nghĩa khám phá và phát hiện về đời sống.
6. Chiếc thuyền ngoài xa đã nắm ngôn ngữ của người kể chuyện rất độc đáo
– Thông qua nhân vật Phùng, tác giả đã tạo điểm nhìn trần thuật sắc sảo và độc đáo, tăng cường khả năng khám phá đời sống và lời kể đã trở nên khách quan, chân thật và thuyết phục hơn hẳn.
– Sử dụng ngôn ngữ của nhân vật rất phù hợp với đặc điểm và tính cách của từng người.
– Ngôn ngữ kể chuyện rất sáng tạo và linh hoạt.
Tổng kết kiến thức
1. Giá trị nội dung
– Từ cái nhìn hiện thực đa chiều đã giúp cho nhà văn nhận ra được đời sống của con người trong cả ở những sự kiện bề mặt nhưng đã khuất lấp trong bề sâu của nó, nhận ra được những quy luật tất yếu và cả những ngẫu nhiên và những may rủi đầy bất trắc và khó lường trước của cuộc đời mỗi người.
2. Giá trị nghệ thuật
– Cách kể chuyện trần thuật.
– Ngôn từ sáng tạo và linh động.
THAM KHẢO THÊM BÀI VIẾT
CHI TIẾT: Tóm tắt bài chiếc thuyền ngoài xa
CHI TIẾT: Tác phẩm văn học 12 thi thpt
CHI TIẾT: Soạn văn bài những đứa con trong gia đình
Bạn đang tham khảo bài viết “Soạn bài chiếc thuyền ngoài xa”
